Một hành vi cho vay tiền thế nào bị coi là tội cho vay nặng lãi và bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Những vấn đề pháp lý liên quan tới hoạt động và tội danh cho vay nặng lãi sẽ được Luật Đại Bàng tổng hợp và đưa tới bạn đọc trong bài viết sau.
Khách thể và chủ thể của đối tượng phạm tội
Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự có hành vi xâm phạm đến khách thể là trật tự quản lý kinh tế của nhà nước liên quan đến hoạt động tín dụng. Cụ thể là trật tự trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ, có xâm phạm đến lợi ích tài chính của công dân.
Chủ thể của đối tượng phạm tội là người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại đã thực hiện hành vi phạm tội được luật hình sự quy định là tội phạm.
Mặt khách quan của đối tượng phạm tội
Đặc trưng của tội cho vay nặng lãi này trong giao dịch dân sự là có mức lãi suất do những bên thỏa thuận theo hợp đồng vay tài sản. Dấu hiệu bắt buộc để cấu thành tội danh là cho vay với lãi suất gấp 5 lần trở lên so với mức lãi suất cao nhất theo quy định trong Bộ luật dân sự.
Lãi suất trong hợp đồng cho vay được xác định dựa theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Lãi suất tiền vay do các bên thỏa thuận
Trường hợp bên có có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận sẽ không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền cho vay, trừ những trường hợp luật pháp liên quan quy định khác. Căn cứ vào tình hình thực tế, theo đề xuất của Chính phủ và Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất cho vay nói trên và báo cáo lên Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất do các bên thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn đưa ra quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực.
Trường hợp khi không xác định rõ lãi suất
Trường hợp bên có thỏa thuận về việc trả lãi, tuy nhiên không xác định rõ và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất sẽ được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn theo quy định khoản 1 Điều này ở thời điểm trả nợ.
Do đó, các bên thỏa thuận mức lãi suất gấp 5 lần trở lên theo mức lãi suất cao nhất được quy định trong Bộ luật dân sự, tức là 100%/năm của khoản tiền cho vay trở lên. Đây là điều kiện cần để xác định chính xác một hành vi có bị coi là phạm tội cho vay lãi nặng trong hoạt động giao dịch dân sự hay không.
Bên cạnh đó, để thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội cho vay lãi nặng thì phải đáp ứng thêm điều kiện về số tiền thu lợi bất chính là từ 30.000.000 đồng – 30.000.000 đồng. Đồng thời đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã từng bị kết án về tội này và chưa được xóa án tích nhưng vẫn còn vi phạm.
Mặt chủ quan của đối tượng phạm tội
Người phạm tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự thực hiện hành vi cố ý có lỗi. Người phạm tội nhận thức rõ được hành vi của mình là hành vi gây ảnh hưởng, nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả do hành động đó gây ra và mong muốn hậu quả đó xảy ra, hoặc có thể không mong muốn nhưng vẫn để mặc cho hậu quả đó xảy ra.
Xác định số tiền thu lợi bất chính xử lý theo trách nhiệm hình sự
Tại Điều 6 Nghị quyết số 01/2021/NQ-HĐTP đã hướng dẫn xác định số tiền thu lợi bất chính để tiến hành xử lý trách nhiệm hình sự như sau:
- Trường hợp cho vay lãi nặng đã hết thời hạn cho vay theo thỏa thuận, lúc này số tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự sẽ bao gồm tiền lãi và những khoản thu trái pháp luật khác mà người đi vay phải trả cho người cho vay sau khi đã trừ số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất dựa theo quy định của Bộ luật Dân sự trong kỳ hạn vay.
- Trường hợp cho vay lãi nặng nhưng chưa hết thời hạn vay theo thỏa thuận mà bị phát hiện thì số tiền thu lợi bất chính xác định trách nhiệm hình sự sẽ bao gồm tiền lãi và những khoản thu trái pháp luật khác mà người đi vay phải trả cho người cho vay sau khi đã trừ số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất dựa theo quy định Bộ luật Dân sự tính tới thời điểm cơ quan có thẩm quyền phát hiện và thực hiện ngăn chặn.
- Trường hợp người vay đã trả tiền lãi trước hạn và những khoản thu trái pháp luật khác thì số tiền thu lợi bất chính xác định trách nhiệm hình sự sẽ bao gồm tiền lãi và những khoản thu trái pháp luật khác được người vay thực tế đã trả cho người cho vay sau khi trừ số tiền lãi tương ứng mức lãi suất cao nhất theo quy định hiện hành của Bộ luật Dân sự.
Quy định xử phạt tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự
Căn cứ theo khoản 2 Điều 2 Luật Sửa đổi Bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2017 đã quy định về tội cho vay lãi nặng giao dịch dân sự như sau:
- Người giao dịch mà cho vay với lãi suất gấp 5 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định của Bộ luật dân sự và thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng – 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này, đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích nhưng vẫn còn vi phạm thì sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng – 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ tới 3 năm.
- Người thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên sẽ bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng – 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù 6 tháng – 3 năm.
- Người phạm tội còn có thể xử phạt tiền từ 30.000.000 đồng – 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm các công việc nhất định từ 1 – 5 năm.
Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề pháp lý cần được tư vấn luật Hình sự, hãy liên hệ ngay đến Luật Đại Bàng để được đội ngũ luật sư dày dặn kinh nghiệm của chúng tôi hỗ trợ nhé.
Thông qua bài viết này, Luật Đại Bàng đã tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc thông tin xử phạt tội cho vay nặng lãi theo quy định pháp luật Việt Nam. Truy cập website: https://luatdaibang.com/ để cập nhật thêm nhiều thông tin liên quan hơn!
Hoàng Văn Minh nổi tiếng với phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm, và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Với phương châm “Công lý và sự minh bạch,” ông Minh không chỉ là một luật sư giỏi mà còn là một người bạn đồng hành đáng tin cậy trong hành trình bảo vệ quyền lợi pháp lý của mỗi người. Trang web Luật Đại Bàng do ông điều hành đã trở thành một địa chỉ tin cậy cho nhiều người tìm kiếm sự trợ giúp và tư vấn pháp lý. Hoàng Văn Minh cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ cộng đồng bằng kiến thức và sự hiểu biết của mình, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://luatdaibang.com
- Email: ceohoangvanminh@gmail.com
- Địa chỉ: 292 Đ. Nguyễn Xí, Phường 13, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam