Thuế gián thu là gì? Giải thích chi tiết và đầy đủ cho bạn

Nhiều người dân đang thắc mắc rất nhiều về thuế gián thu là gì? Có những loại thuế gián thu nào mà họ cần phải chịu hiện nay. Dưới đây, luatdaibang.com sẽ giải thích cho bạn đầy đủ và chi tiết nhất về loại thuế gián thu, cùng với đó là những thông tin liên quan đến loại thuế này mà mỗi người cần nắm bắt được, hãy đón đọc ngay sau đây.

Thuế gián thu là gì?

Cũng giống như thuế trực thu, thuế gián thu được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu và giảng dạy, tuy nhiên về thuế gián thu thi văn bản pháp luật không đưa ra định nghĩa cho nó.

Thuế gián thu là loại thuế mà người mua hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ là người chịu thuế, không phải người nộp thuế. Những người nộp thuế là những người bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ hoặc nhà nhập khẩu. Số tiền thuế được tính vào giá bán hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ.

Ví dụ:

Khi bạn mua một chiếc điện thoại, bạn sẽ phải trả thuế giá trị gia tăng (VAT). Theo đó, cơ sở hay đại lý bán điện thoại sẽ thu thuế VAT từ bạn và nộp cho ngân sách nhà nước.

Khi bạn sử dụng dịch vụ ăn uống, bạn sẽ phải trả thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). Nhà hàng mà bạn đến sẽ thu thuế TTĐB từ bạn và nộp cho ngân sách nhà nước.

Đặc điểm cơ bản của thuế gián thu

Việc hiểu rõ đặc điểm của thuế gián thu sẽ giúp các doanh nghiệp, tổ chức và người dân thực hiện tốt nghĩa vụ thuế và hưởng đầy đủ các quyền lợi liên quan. Dưới đây là 4 đặc điểm cơ bản về loại thuế này.

Phân biệt chủ thể nộp thuế và người chịu thuế

Đặc điểm đầu tiên của loại thuế gián thu là người nộp thuế và người chịu thuế không cùng một người, theo đó thì:

• Người nộp thuế: Đây là các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh có trách nhiệm thu thuế từ người tiêu dùng và nộp cho ngân sách nhà nước.
• Người chịu thuế: Là người tiêu dùng cuối cùng khi mua hàng hóa, dịch vụ sẽ thực sự chi trả khoản thuế này.

Dễ dàng trong việc thu thuế

Việc thu thuế gián thu thường đơn giản hơn so với thuế trực thu vì:

• Doanh nghiệp đóng vai trò trung gian thu thuế từ người tiêu dùng, từ đó sẽ giúp giảm tải cho cơ quan thuế.
• Thuế gián thu được tính gộp vào giá bán các hàng hóa hay các dịch vụ. Vì vậy mà đôi khi, người tiêu dùng thường không nhận thức rõ ràng về khoản thuế này.

Tính chất lũy thoái

Với các loại thuế gián thu thường thì sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn đến người tiêu dùng có thu nhập thấp. Lý do bởi vì những người thu nhập thấp chi tiêu phần lớn thu nhập cho các nhu cầu thiết yếu. Chính vì thế, gánh nặng các loại thuế gián thu đối với họ sẽ cao hơn so với người thu nhập cao.

Khả năng điều chỉnh linh hoạt

Thuế gián thu có thể điều chỉnh linh hoạt, vì thế Nhà nước sẽ có quyền điều chỉnh nó để điều tiết giá cả của một số hàng hóa hoặc dịch vụ, điều chỉnh thuế theo thu nhập cá nhân khác nhau và  khuyến khích hoặc hạn chế tiêu dùng một số mặt hàng nhất định.

Các loại thuế gián thu phổ biến hiện nay

Hiện nay, thuế gián thu dần trở nên phổ biến hơn thuế trực thu, nó bao gồm 4 loại như sau:

Thuế giá trị gia tăng (VAT)

Thuế giá trị gia tăng, viết tắt là VAT là loại thuế được tính dựa trên giá trị gia tăng của hàng hóa hay dịch vụ bao gồm quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng theo quy định đã đưa ra tại Điều 2 của Luật Thuế VAT năm 2008.

Thuế giá trị gia tăng là loại thuế chỉ áp dụng cho phần giá trị gia tăng của hàng hóa hoặc dịch vụ, không tính trên toàn bộ giá trị của chúng.

Thuế giá trị gia tăng sẽ được tính vào giá bán cuối cùng của hàng hóa hoặc dịch vụ và người tiêu dùng sẽ trả khi mua sản phẩm đó. Như thế, người chịu thuế là người tiêu dùng, nhưng doanh nghiệp sản xuất hoặc kinh doanh sẽ thực hiện việc nộp thuế này cho Nhà nước.

Thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu thụ đặc biệt là một trong các loại thuế gián thu và rất hay gặp hiện nay. Loại thuế này áp dụng cho các sản phẩm xa xỉ nhằm kiểm soát việc sản xuất, nhập khẩu và tiêu dùng trong xã hội.

Theo quy định của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 được sửa đổi và bổ sung vào năm 2014 cùng với Nghị định 108/2015/NĐ-CP, các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:

• Thuốc lá dạng điếu, xì gà và sản phẩm khác được sản xuất từ cây thuốc lá.
• Bia – Rượu.
• Xe ô tô dưới 24 chỗ bao gồm cả loại xe vừa chở người vừa chở hàng, có ít nhất hai hàng ghế trở lên và được thiết kế với vách ngăn cố định giữa khoang chở hàng với khoang chở người.
• Xe mô tô hai bánh hoặc ba bánh có dung tích xi lanh từ 125cm3 trở lên.
• Tàu bay hay du thuyền
• Xăng dầu các loại.
• Điều hòa nhiệt độ có công suất hoạt động từ 90000 BTU trở xuống.
• Bài lá.
• Vàng mã, hàng mã (trừ đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học).

Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng các sản phẩm chịu thuế là hàng hoàn chỉnh, không bao gồm bộ linh kiện để lắp ráp chúng.

Thuế tài nguyên

Thuế tài nguyên trong thuế gián thu là gì? Đây là khoản tiền mà các tổ chức, cá nhân phải nộp cho Nhà nước khi khai thác tài nguyên thiên nhiên nếu thuộc đối tượng chịu thuế.

Các tổ chức, hộ kinh doanh và cá nhân khi khai thác tài nguyên thiên nhiên cần tuân thủ quy định về việc đăng ký, khai báo, nộp thuế và quyết toán thuế theo quy định của pháp luật.

Theo đó, các sản phẩm phải chịu thuế tài nguyên môi trường bao gồm:

• Khoáng sản kim loại: Các loại khoáng sản chứa kim loại như sắt, đồng, chì, kẽm, vàng, bạc…
• Khoáng sản không kim loại: Các loại khoáng sản không chứa kim loại như than đá, đá vôi, đất sét, cát, sỏi…
• Dầu thô: Là hydrocarbon ở thể lỏng trong trạng thái tự nhiên, bao gồm cả ozokerite, asphalt và hydrocarbon lỏng thu được từ khí thiên nhiên bằng phương pháp khác nhau.
• Khí thiên nhiên: Là toàn bộ hydrocarbon trạng thái thể khí và được khai thác từ giếng khoan.
• Khí than: Đây là hydrocarbon có thành phần chính là methane dạng thể khí hoặc thể lỏng.
• Sản phẩm của rừng tự nhiên: Bao gồm các loại thực vật hoặc những sản phẩm khác đến từ rừng tự nhiên, trừ các loài động vật và hồi, quế, sa nhân, thảo quả do những người nộp thuế đã trồng tại khu vực rừng tự nhiên và được giao khoanh nuôi trồng hay bảo vệ.
• Hải sản tự nhiên: Bao gồm tất cả các động thực vật biển.
• Nước thiên nhiên: Gồm nước trên và dưới đất, trừ những nước từ thiên nhiên dùng cho nông – lâm – ngư – diêm nghiệp và nước biển để làm mát một số loại máy sử dụng.

Thuế xuất – nhập khẩu

Thuế xuất – nhập khẩu cũng rất quan trọng trong thuế gián thu. Thuế xuất khẩu là loại thuế được đánh vào hàng hóa xuất khẩu ra khỏi lãnh thổ Việt Nam. Ngược lại, thuế nhập khẩu lại là loại thuế được đánh vào hàng hóa nhập khẩu vào lãnh thổ Việt Nam.

Các doanh nghiệp xuất khẩu hay nhập khẩu hàng hóa sẽ phải có trách nhiệm kê khai và nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đầy đủ theo quy định của pháp luật. Với loại thuế này, các cơ quan hải quan có trách nhiệm thu thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu khi hàng hóa xuất khẩu hay nhập khẩu qua cửa khẩu Việt Nam.

Vai trò của các loại thuế gián thu là gì?

Các loại thuế gián thu hiện nay đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Vậy vai trò của thuế gián thu là:

• Thu nguồn thu cho ngân sách nhà nước: Thuế gián thu là nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước, đóng góp vào việc thực hiện các nhiệm vụ chi tiêu công của nhà nước.
• Điều tiết giá cả hàng hóa, dịch vụ: Nhà nước có thể điều chỉnh thuế suất thuế gián thu để điều tiết giá cả hàng hóa, dịch vụ. Điều này sẽ nhằm hạn chế đi việc lạm phát và ổn định thị trường.
• Khuyến khích hoặc hạn chế tiêu dùng: Nhà nước có thể áp dụng thuế suất thuế gián thu cao đối với những mặt hàng muốn hạn chế tiêu dùng như thuốc lá, rượu bia… và áp dụng thuế suất thuế gián thu thấp đối với những mặt hàng muốn khuyến khích tiêu dùng như sách vở, thiết bị giáo dục. Từ đó giúp nhà nước định hướng tiêu dùng của người dân.
• Bảo vệ môi trường: Nhà nước có thể áp dụng thuế môi trường đối với các hoạt động gây ô nhiễm môi trường để khuyến khích doanh nghiệp sử dụng công nghệ sạch và bảo vệ môi trường.

Nếu quý khách hàng quan tâm đến dịch vụ Tư Vấn Thuế của Luật Đại Bàng, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ tốt nhất từ đội ngũ chuyên gia tài chính và luật sư của chúng tôi. Chúng tôi cam kết mang đến cho quý khách hàng những giải pháp thuế chất lượng và phù hợp nhất.

Kết luận

Việc hiểu rõ về thuế gián thu là gì thực sự rất quan trọng để tránh vi phạm pháp luật và đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thuế của quốc gia. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc cần sự hỗ trợ về luật đừng ngần ngại liên hệ luatdaibang.com để được tư vấn. Chúng tôi luôn sẵn lòng hỗ trợ quý khách hàng trong việc hiểu rõ về các vấn đề về luật hiện nay.